آیا تا به حال فکر کردهاید عسلی که هر روز صبح مصرف میکنید چقدر طبیعی و خالص است؟ با افزایش تقاضا برای عسل، بازار پر از محصولات تقلبی شده و بسیاری از ما بدون آگاهی از تفاوتها، هر عسلی را خریداری میکنیم. در این مقاله به بررسی تفاوتهای عسل طبیعی و تقلبی و روشهای تشخیص عسل اصل خواهیم پرداخت، تا بتوانید با خیال راحت عسلی باکیفیت برای خود و خانوادهتان انتخاب کنید.
منظور از عسل طبیعی چیست؟
به گفته وبسایت NCBI:
عسل طبیعی را میتوان بهعنوان یک ماده مایع شیرین و خوشطعم با ارزش غذایی بالا و فواید درمانی فراوان تعریف کرد. این محصول طبیعی عمدتاً توسط زنبورها از شهد ترشح شده گلهای مختلف تولید میشود؛ این نوع عسل بهعنوان عسل گل یا عسل شکوفه شناخته میشود.
متن انگلیسی:
Natural honey can be defined as a sweet, flavorful liquid substance of high nutritional value and immense therapeutic benefit. This natural product is produced mainly by bees from the secreted nectars of various flowers; this type is regarded as blossom or floral honey
عسل تقلبی چیست؟
در مقاله های قبل درباره اینکه عسل غیر طبیعی چگونه درست میشود، توضیحات کاملی دادیم. تقلب در تولید عسل بسیار رایج شده است؛ به این شکل که سودجویان با ترکیب محلول گلوکز و شربتی از فراکتوز بالا و مواد مصنوعی دیگر، عسل تقلبی تولید میکنند. عسل تقلبی حاصل ترکیب مواد شیرین کننده مصنوعی مانند قند یا شکر است. این شیرین کننده ها به همراه رنگ و اسانس مصنوعی، به جای شهد گلها مورد استفاده قرار می گیرد.
چه موادی در عسل تقلبی وجود دارند؟
تولید عسل تقلبی با استفاده از موادی ارزان انجام میشود و موادی که به طور معمول به عنوان تقلب در اکثر کشورها استفاده میشوند عبارتند از:
- ملاس: یک آب شکر نیشکر غلیظ و چسبناک است. با جوشاندن آب نیشکر یک محلول کدر و تیره به دست میآید که مزهای شیرین مانند عسل دارد.
- گلوکز مایع: یک محلول براق و غلیظ است که در صنعت شیرینیپزی و نانوایی استفاده میشود. این ماده از نظر هزینه مقرون به صرفه است و به راحتی در بازار یافت میشود.
- شکر معکوس: یک مایع براق و غلیظ است که از طریق فرآوری شکر تصفیه شده تولید میشود.
- شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS): این شربت هنگام فرآوری ذرت شیرین تولید میشود. ترکیب و غلظت HFCS مشابه عسل است.
- شربت برنج: این شربت در حین فرآوری برنج تولید میشود و یکی از رایجترین مواد برای عسل تقلبی در سراسر جهان است.
تفاوت های بین عسل طبیعی و تقلبی
برای واضح تر شدن مفهوم عسل طبیعی بهتر است گریزی به تفاوت آن با عسل تقلبی بزنیم تا روش های تشخیص آن نیز راحت تر شود. در ادامه به بررسی 8 ویژگی مهم عسل طبیعی و مصنوعی می پردازیم:
ویژگی های عسل طبیعی | ویژگی های عسل تقلبی |
تولید طبیعی توسط زنبور عسل | فرآیندی مصنوعی با دخالت انسان |
شکر طبیعی | شکر مصنوعی |
غنی از مواد معدنی | فاقد مواد معدنی |
به راحتی در آب حل نمی شود | به راحتی در آب حل می شود |
عطر و بوی گیاهی دارد | عطر و بوی شکر دارد |
ظاهری آن دارای ذرات کوچک است | ظاهری یکنواخت دارد |
قیمت گران | قیمت ارزان تر |
دارای خواص درمانی | بدون خواص درمانی |
چگونه میتوانیم بررسی کنیم که آیا عسل خالص است یا تقلبی؟
با افزایش تقاضا برای عسل و به منظور کسب سود بیشتر، بسیاری از شرکتها عسل را با مواد جعلی و ارزانتر جایگزین میکنند. عسل تقلبی قطعاً مزایای سلامتی عسل خالص یا طبیعی را ندارد. از آنجا که تفاوت فیزیکی قابل توجهی بین عسل خالص و تقلبی وجود ندارد، ارزیابی خلوص عسل به شدت دشوار میشود. در اینجا برخی از روشهای خانگی و آزمایشگاهی آورده شده است که میتوان برای تعیین خلوص عسل انجام داد
1. آزمایشهای خلوص عسل در خانه
روشهای مختلفی برای آزمایش خلوص عسل در خانه وجود دارد. این روشهای خانگی به شما کمک میکنند تا خلوص انواع مختلف عسلهای موجود در بازار را ارزیابی کنید. همیشه توصیه میشود که از بیش از یک آزمایش برای بررسی خلوص عسل خود استفاده کنید، زیرا یک آزمایش واحد ممکن است نتایج مثبت کاذب به شما بدهد. روشهای تشخیصی اصلی که میتوانید برای ارزیابی خلوص عسل استفاده کنید شامل موارد زیر است:
1.1. آزمایش حلالیت
در این آزمایش، عسل به آرامی در یک لیوان آب حل میشود. اگر عسل شما به کف لیوان برسد بدون اینکه در آب حل شود، گفته میشود که عسل خالص است. با این حال، این آزمایش میتواند نتایج کاذب به شما بدهد، زیرا مواد تقلبی (به جز ملاس) که در عسل استفاده میشوند، باعث میشوند که قوام آن ضخیم شود و در نتیجه در آب حل نشود. همچنین، عسل نارس خالص است اما به دلیل قوام نازک خود به راحتی در آب حل میشود.
1.2. آزمایش شعله
این آزمایش برای تشخیص وجود آب در عسل است. آزمایش شعله با غوطهور کردن یک کبریت در عسل و سپس تلاش برای روشن کردن آن با استفاده از یک جعبه کبریت انجام میشود. اگر عسل شما خالص باشد، کبریت به راحتی روشن میشود. اما اگر عسل شما تقلبی باشد، روشن کردن کبریت ممکن است دشوار باشد. این آزمایش میتواند نتایج کاذب به شما بدهد اگر عسل شما با مواد تقلبی غلیظی که محتوای رطوبت کمتری دارند، تقلبی شده باشد
1.3. آزمایش لکه (Blot test)
آزمایش لکه توانایی جریان عسل را ارزیابی میکند. این آزمایش با ریختن چند قطره عسل روی پارچه یا کاغذ جذب انجام میشود. اگر عسل از طریق کاغذ جذب بدون مرطوب کردن آن عبور کند، به عنوان عسل خالص در نظر گرفته میشود، در حالی که اگر عسل جذب شده یا کاغذ را مرطوب کند، به عنوان عسل تقلبی در نظر گرفته میشود. اگر چگالی مواد افزودنی مشابه عسل باشد، ممکن است این آزمایش نتایج نادرستی ارائه دهد.
1.4. آزمایش سرکه (Vinegar test)
سرکه نیز میتواند برای بررسی خلوص عسل استفاده شود. یک لیوان آب سرکه تهیه کرده و چند قطره عسل به آن اضافه کنید. اگر مخلوط شروع به تشکیل کف کند، این نشان میدهد که عسل شما تقلبی یا ناخالص است. اما اگر هیچ کفی تشکیل نشود، به این معناست که عسل شما خالص است
2. آزمایشهای خلوص عسل انجام شده در آزمایشگاه
پارامتر اندازه گیری | توضیحات |
آزمایش گرده گل | این آزمایش میزان گرده موجود در عسل را شمارش میکند که میتواند در پیشبینی منبع گیاهی عسل کمک کند |
آزمایش هدایت الکتریکی | عسل طبیعی رسانای الکتریکی ضعیفی است در مقابل عسل تقلبی معمولا رسانای الکتریکی قویتری دارد. هدایت الکتریکی 20 گرم عسل حلشده در 100 میلیلیتر آب باید حدود 0.8 میلیزیمنس بر سانتیمتر باشد |
هیدروکسی متیل فورفورال (HMF) | نشان میدهد که آیا عسل حرارت دیده است یا خیر و همچنین عسل تازه است یا نه؟ مقدار مجاز آن حداکثر ۴۰ میلی گرم بر کیلوگرم است. |
نسبت فروکتوز به گلوکز | این آزمایش مهمترین آزمایش برای بررسی کیفیت عسل است. مقدار مجاز آن حداقل 0.9 است. |
مقدار پرولین | پرولین یک شاخص ضروری برای کیفیت عسل است. مقدار پرولین کمتر از 180 میلیگرم نشاندهنده تقلبی بودن عسل است |
آنزیم دیاستاز | تنها آنزیم موجود در بدن زنبور است که باعث شکرک زدن عسل میشود. مثبت بودن آزمایش نشاندهنده وجود این آنزیم است. |
اندازه گیری رطوبت | حداکثر رطوبت موجود در عسل طبیعی باید ۲۰ درصد باشد |
ساکاروز | حداکثر ۵ درصد |
3. خرید از فروشندگان معتبر
ساده ترین راه برای خرید عسل اصل و شناسایی تفاوت عسل طبیعی و مصنوعی، مراجعه به یک فروشنده معتبر است. وبسایت ما در سریع ترین زمان ممکن عسل مورد نیاز شما را تهیه کرده و حتی در صورت نیاز، راهنمایی های لازم را ارائه می دهد.
روش قطعی تشخیص عسل طبیعی از تقلبی
به طور کلی باید بدانید که تشخیص عسل طبیعی از تقلبی را فقط با تجهیزات و آزمایشگاهها میتوان مورد بررسی قرار داد. برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی ازمایشهای ساکاروز، آزمایش قندهای احیا کننده قبل از هیدرولیز، ازمایش اندازه گیری نسبت فروکتوز و گلوکز، رطوبت و ph انجام میشود.
برای اطمینان از اصالت عسل، یا باید از روشهای معتبر و آزمایشگاهی استفاده کنید یا از تولیدکنندگان معتبر و منابع قابل اعتماد خرید کنید. دانستن این موضوع خالی از لطف نیست که، خالص ترین و با کیفیت ترین عسلها توسط زنبورهای کندوداران به دست میآید نه توسط کارخانههای معروف.
چگونه خالص بودن عسل را تأیید کنیم؟
آیا تاکنون در سوپرمارکت گیر کردهاید و سردرگم شدهاید که کدام عسل باکیفیتتر است و کدامیک را باید بخرید؟ خب، در اینجا نکاتی وجود دارد که میتوانید برای اطمینان از خرید عسل تقلبی دنبال کنید:
- برچسب و بطری عسل را به دقت بررسی کنید تا طعمدهندهها و افزودنیهای اضافی را پیدا کنید.
- با استانداردهای عسل که توسط سازمانهای مربوطه تعیین شده، آشنا شوید.
- اگر فرصتی دست داد، همیشه قبل از خرید، عسل را بچشید.
- اگر قبلاً عسل خریدهاید، از آزمایشهای خانگی که در بالا ذکر شد استفاده کنید تا بررسی کنید، که آیا عسل شما ۱۰۰% خالص است یا خیر.
سخن پایانی
عسل یک ماده غذایی خانگی است که در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. از خواص درمانی آن بهرهبرداری میشود. میتوان عسل را با حل کردن در آب یا اضافه کردن به غذا بهعنوان یک شیرینکننده طبیعی مصرف کرد. اما با افزایش تقلب در عسل، یافتن عسلی که کاملاً خالص باشد، بسیار دشوار است. حال که با روشهای آزمایش خلوص عسل در خانه آشنا شدهاید، حتماً سطح خلوص عسل استفادهشده در منزل خود را آزمایش کنید. سعی کنید از عسلی که خالص است استفاده کنید تا از تمامی فواید آن بهرهمند شوید.
سوالات متداول
برخی از افسانهها درباره تستهای خلوص عسل چیست؟
تعداد زیادی تست در اینترنت وجود دارد که ادعا میکند خلوص عسل را آزمایش میکند. برخی از آزمایشهای نادرست برای خلوص عسل شامل موارد زیر است:
- آزمایش مورچهها برای خلوص عسل قابل اعتماد نیست، زیرا مورچهها هر چیز شیرین را میخورند.
- مخلوط کردن عسل با الکل نتایج قابل اعتمادی درباره خلوص نمیدهد.
- آزمایشهایی که ادعا میکنند قطرات عسل در شکل خاصی در حالت خالص تشکیل میشوند نیز دقیق نیستند.
آیا عسل تاریخ انقضا دارد؟
اگر عسل را در مکان مناسب نگهداری کنید، تاریخ انقضایی ندارد.
آیا شکرک زدن عسل نشان دهنده تقلبی بودن آن است؟
شکرک زدن عسل نشاندهنده تقلبی بودن آن نیست، بلکه ممکن است به دلیل ترکیب شدن مواد مختلف در عسل، شکرک زده شود. شکرک زدن به معنی بلور شدن گلوکز و فروکتوز موجود در عسل است که به دلیل سرمایش و نگهداری در دمای پایین به وجود میآید. در واقع، شکرک زدن عسل ممکن است به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی عسل باشد و نشاندهنده تقلبی بودن آن نیست. اما اگر عسلی که شکرک زده شده است، دارای شکرهای مصنوعی یا مواد اضافی دیگری باشد، ممکن است نشاندهنده نشان دهنده تقلبی بودن آن است.
منابع: +
دیدگاه ها