سوالی که برای بسیاری از افراد بعد از خرید عسل طبیعی پیش می‌آید این است که: چرا عسل طبیعی پس از مدتی به شکل سفید و سفت تغییر حالت می‌دهد؟ ممکن است به طور اشتباه فکر کنیم عسلی که اینگونه تغییر کرده، عسل تقلبی یا خراب شده است. اما واقعیت این است که ما با پدیده ای به نام رس بستن عسل طبیعی روبرو هستیم. در این مقاله از سایت عسل قره چمن، قصد داریم به شما توضیح دهیم که چرا عسل طبیعی به تدریج رس می بندد و کریستالیزه می‌شود. همچنین، روش‌هایی برای جلوگیری از رس بستن عسل طبیعی را خدمت شما ارائه خواهیم داد.

رس بستن عسل چیست ؟

رس بستن عسل طبیعی اصطلاحی است که به پدیده ایجاد بلور در عسل گفته می‌شود و با شکرک زدن عسل متفاوت است. وقتی می‌گوییم عسل رس بسته، به معنای این است که عسل به حالت جامد یا کریستالی تغییر حالت داده و دیگر در وضعیت مایع نیست. وقتی عسل تازه از کندو جمع‌ آوری شده است، معمولاً حاوی مقدار زیادی از قندهای گلوکز و فروکتوز است.  این قندها در حالت مایع عسل به صورت محلول و آزاد در آب وجود دارند. اما با گذشت زمان، به دلیل تاثیر عوامل مختلفی از جمله دما، رطوبت و… قندها به تدریج کریستالیزه می‌ شوند و عسل از حالت مایع به حالت جامد (کریستالی و رس بسته) تغییر حالت می‌دهد.

رس زدن عسل نشانه چیست ؟

رس زدن عسل نشانه ‌ای از تغییر حالت و ساختار عسل است که ممکن است در مدت زمانی بعد از برداشت عسل طبیعی از کندو اتفاق بیفتد. عسل رس بسته، عسلی تقلبی یا فاسد نیست. رس بستن عسل طبیعی یک پدیده طبیعی و عادی است و نشان از اصالت و خالص بودن عسل است. عسل رس بسته همچنان دارای ارزش غذایی بالا و خواص خود است و شما می‌توانید آن را به عنوان یک منبع غذایی سالم و خوشمزه استفاده کنید.

رس بستن عسل طبیعی

دلایل رس بستن عسل طبیعی

همانطور که قبلا گفته شد این فرآیند طبیعی برای همه عسل های طبیعی رخ می‌دهد و عواملی همچون رطوبت و دما، ذرات معلقی همچون گرده‌های گل درون عسل، در سرعت رخ دادن آن تاثیرگذار است. اما یکی از دلایل اصلی رس بستن عسل طبیعی، آنزیم دیاستاز است. آنزیم دیاستاز درون تمام عسل‌های طبیعی وجود دارد. این آنزیم هنگامی که زنبور عسل شهد گل‌ها را جمع آوری می‌کند از بدنش ترشح می‌شود. آنزیم دیاستاز باعث می‌شود که ذرات ریز موجود داخل عسل باعث شروع ته نشینی شوند و کم کم رس ببندند.

آیا هر عسلی که رس می‌بندد، عسل طبیعی است؟

رس بستن عسل نشانه‌ معتبری برای تشخیص اصالت و طبیعی بودن عسل نیست. برای اطمینان از اصالت عسل، نیاز به انجام تحقیقات دقیق ‌تری دارید و تقریبا تنها راه مطمئن، انجام آزمایش ساکاروز و دیاستاز است که هزینه بسیار بالایی دارد. پس بهترین کار این است که از فروشگاه های معتبر و زنبور داران قابل اعتماد عسل طبیعی خریداری کنید.

رس بستن عسل طبیعی

آیا عسل رس بسته مضر است؟

عسل رس بسته همان عسل خام است که به دلیل تغییرات در ساختار قندی ، از حالت مایع به جامع درآمده است و تنها رنگ و شکل آن دچار تغییراتی شده است. مهم این است که عسل طبیعی بدون افزودن مواد شیمیایی یا ترفندهای صنعتی تولید شده است و به همان شکلی که شهد گل توسط زنبورها جمع‌آوری شده، خالص و سالم است. این نوع عسل نه تنهای برای سلامتی مضر نیست، بلکه فوایدی هم دارد.

فواید عسل رس بسته

عسل رس بسته یک منبع غنی از ویتامین ها و مواد معدنی محسوب می‌شود. این نوع عسل خاصیتی آنتی اکسیدانی دارد و به افزایش سیستم ایمنی و انرژی در افراد کمک می‌ کند. از فواید دیگر عسل رس بسته این است که برای درمان زخم و عفونت و بیماری های تنفسی تاثیرات مثبتی دارد. این نوع عسل به دلیل ضد باکتریایی بودن، عامل بیماری را شناسایی کرده و بیماری های دستگاه گوارشی را از بین می‌ برد.

جلوگیری از رس بستن عسل طبیعی

عسل طبیعی به دلیل ترکیبات خام خود، پس از گذشت مدتی از زمان برداشت  از کندو، ممکن است رس ببندد و این امر یک پدیده طبیعی است. روش‌های صنعتی جلوگیری از رس بستن عسل طبیعی، پاستوریزه کردن عسل و حرارت دادن به آن است. اما در این فرآیند عسل طبیعی، مقداری از خاصیت های خود را از دست می‌دهد.  شما با رعایت اصول و نکاتی که در ادامه به آن می‌پردازیم می‌توانید عسل طبیعی خود را در وضعیت خوبی نگه دارید و رس بستن آن را به تاخیر بیندازید.

  • عسل طبیعی را بین دمای 18 تا 24 درجه نگهدارید. تغییرات دما می‌تواند به رس بستن عسل منجر شوند. مطلوب ‌ترین دما برای ایجاد رس در عسل دمای ۱۴ درجه است. در دمای بالاتر از ۱۵ تا ۲۰ درجه این اتفاق کمتر رخ می‌دهد.
  • نور شدید خورشید می‌تواند به کریستالیزاسیون عسل و رس بستن آن منجر شود. بنابراین، بهترین مکان برای نگهداری عسل در یک جایی دور از نور مستقیم خورشید است.
  • عسل طبیعی را در محیط های مرطوب نگهداری نکنید. تغییرات رطوبت محیط ممکن است در میزان رس بستن عسل طبیعی تأثیر داشته باشد. در محیط‌ هایی که رطوبت کمتری وجود دارد، رس شدن عسل ممکن است کندتر رخ دهد.

رس بستن عسل طبیعی

چگونه عسل رس بسته را به حالت اول برگردانیم ؟

شما می ‌توانید با استفاده از روش حرارت غیر مستقیم عسل رس بسته را به حالت اول برگردانید. این روش به این شکل است که شما با قرار دادن ظرف عسل رس بسته در آب ولرم و گذاشتن آن کنار شوفاژ، بخاری یا کتری با استفاده از گرما می توانید عسل را به حالت اولیش برگردانید. فقط باید به این نکته توجه کنید که، نباید عسل به دمای ۱۰۰ درجه برسد؛ زیرا خواص خود را از دست می‌دهد و می‌تواند به ترکیبات عسل آسیب برساند.

در برخی اوقات متوجه می شویم که قبل از درآمدن عسل به حالت مایع، آب داخل ظرف سرد شده است. در این صورت مجدداً آب را گرم کنیم. تبادل انرژی حرارتی در عسل طبیعی کند انجام می‌شود؛ به همین دلیل باید با صبر و حوصله این کار را انجام دهید. در طول انجام این کار می توانید با یک قاشق چوبی، عسل رس بسته را هم بزنید تا با وارد شدن گرما به بافت عسل، زودتر ذوب شود.